Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η Κομισιόν έχει ήδη ετοιμάσει το έκτακτο σχέδιο που θα προτείνει στους ηγέτες της Ε.Ε. για την περίπτωση που υπάρξει ολικό blackout στην τροφοδοσία πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Το σχέδιο επιβίωσης περιλαμβάνει και σκέψεις για το πως θα μειωθεί η κατανάλωση.
Η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της στις 18 Μαΐου, αλλά μέρος του σχεδίου της έχει ήδη δει το φως της δημοσιότητας. Και περιλαμβάνει από αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας έως διαμοιρασμό πετρελαίου και φυσικού αερίου μεταξύ των 27 αλλά και μέτρα «ατομικής ευθύνης», όπως περιορισμός της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και τηλεργασία τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας.
Και ενώ η Κομισιόν προσπαθεί να λύσει το ενεργειακό σταυρόλεξο, το σενάριο ενός ενεργειακού blackout και μάλιστα πιο σύντομα απ’ όσο θα μπορούσε κανείς να φανταστεί, θεωρείται πιθανό. Και θα προκαλέσει συνέπειες σοκ στις ευρωπαϊκές οικονομίες αλλά και στις κοινωνίες. Και ενώ αναζητείται τρόπος να βρεθεί λύση, οι διαπραγματεύσεις για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο περιπλέκουν και περιπλέκονται, με τις Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία και Βουλγαρία να διαφωνούν και την Αυστρία να είναι επιφυλακτική.
Και φτάνουμε στο σχέδιο έκτακτης ανάγκης που παρουσιάζει η Κομισιόν στις 18 Μαΐου. Σύμφωνα με την El Pais και Τα Νέα, το σχέδιο αυτό καλύπτει, θεωρητικά, το ενδεχόμενο ενός blackout στην ενέργεια και βασίζεται στον κανονισμό για την εφοδιαστική αλυσίδα που έχει τεθεί σε ασφάλεια από το 2017 και υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να επεκταθεί, εκτός από το φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο.
Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί πρωτίστως η ενεργειακή επάρκεια για νοικοκυριά και ζωτικές δημόσιες υπηρεσίες, όπως και επίσης για κλάδους της παραγωγής που έχουν καίρια σημασία, όπως έγινε στα πρώτα lockdown του 2020 λόγω της πανδημίας.
Το στοίχημα είναι το πως θα μειωθεί η κατανάλωση, τόσο από τους πολίτες όσο και από τα κράτη. Γι’ αυτό έχει ξεκινήσει μια μεγάλη εκστρατεία, ενώ χώρες ήδη λαμβάνουν μέτρα. Στην προσπάθεια αυτή αξιοποιούνται τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας.
Σύμφωνα με την ΙΕΑ, η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων μπορεί να μειώσει την ημερήσια κατανάλωση πετρελαίου.
Τηλεργασία έως τρεις φορές την εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 500.000 βαρελιών πετρελαίου. Μια ημέρα τηλεργασίας ισοδυναμεί με 170.000 λιγότερα βαρέλια πετρελαίου ημερησίως.
Κοινή χρήση αυτοκινήτου με άλλους ανθρώπους και ήπια οικονομική ενίσχυση σημαίνει 470.000 λιγότερα βαρέλια.
Μείωση ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους τουλάχιστον κατά 10 χιλιόμετρα ανά ώρα ισούται με 430.000 βαρέλια λιγότερα.
Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις σημαίνει 380.000 βαρέλια λιγότερα, ενώ η χρήση μονών – ζυγών στις πόλεις εξοικονομεί 210.000 βαρέλια πετρέλαιο. Για εξοικονόμηση ενέργειας προτείνονται επίσης: περιορισμός του αριθμού των αεροπορικών ταξιδιών για επαγγελματικούς λόγους, χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και τρένων αντί για αεροπλάνα.
Στη Γερμανία, η κυβέρνηση του Βερολίνου αποφάσισε να μειώσει στα 9 ευρώ για το επόμενο τρίμηνο την τιμή της μηνιαίας κάρτας για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, ώστε οι πολίτες να ενθαρρυνθούν να χρησιμοποιούν αυτά αντί των αυτοκινήτων τους.
Στην Ιταλία, επίσης, έχει τεθεί σε εφαρμογή από την κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι η «Επιχείρηση Θερμοστάτης», με την οποία ελπίζει να εξοικονομήσει 2.000 – 4.000 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Σύμφωνα με τα μέτρα που έχουν εγκριθεί για τα δημόσια κτίρια, δίνοντας ανάλογες συστάσεις και για τα ιδιωτικά, τον χειμώνα η θερμοκρασία δεν μπορεί να ρυθμίζεται πάνω από τους 19 βαθμούς Κελσίου, με μέγιστη απόκλιση δύο βαθμών. Όσο για το καλοκαίρι, δεν θα μπορεί οι θερμοστάτες να πέφτουν κάτω από τους 27 βαθμούς, με ανάλογη απόκλιση.
Ανάλογα μέτρα παίρνουν και άλλες χώρες της ΕΕ, όπως Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία και Πορτογαλία. Στην πρώτη, μάλιστα, τον Μάρτιο η κυβέρνηση είχε ζητήσει από τους πολίτες να συμμετέχουν στην προσπάθεια κατεβάζοντας τους θερμοστάτες στα σπίτια κατά έναν βαθμό – «αυτό ισοδυναμεί με 12-15 λιγότερα τάνκερ μεθανίου στα γαλλικά λιμάνια» είχε δηλώσει τότε η CEO του ενεργειακού ομίλου της Engie.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με Τα Νέα, οι Βρυξέλλες θα επιχειρήσουν να διασφαλίσουν ότι καμία χώρα δεν θα αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι άλλης επειδή θα έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει ένας μηχανισμός αναδιανομής με ευθύνη της Κομισιόν. Αρχικά, προβλέπεται να λειτουργεί σε εθελοντική βάση και εφόσον κριθεί αναγκαίο, να είναι υποχρεωτικός και να υπάρχουν και οι ανάλογες ρήτρες.
